Exeter Üniversitesi
Uzak geçmişte su altında olsa da şimdi bir çöl olan Taichoute’deki kazı alanında ulaşılan ilk kanıtlar, çok sayıda “serbest yüzen” eklembacaklı kaydetti. Bulunan modülleri incelemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var ancak daha önce açıklanan örneklere bakıldığında bu dev eklembacaklıların boylarının 2 metreye kadar ulaştığı görülüyor. Uluslararası bir araştırma ekibi, kazı alanı ve fosil kayıtlarının, buradan 80 km uzaklıktaki daha önce kaydedilen ve incelenen başka bir kazı alanı olan Fezouata Shale*’den oldukça farklı olduğunu bildirdi.
BİLİNMEYEN TÜRLER KEŞFEDİLDİ
Bilim adamlarına göre, daha geniş bağlamda ‘Fezouata Biota’**’nın bir parçası olarak düşünülen Taichoute, paleontolojik ve ekolojik araştırmalar için yeni bir yol açıyor. Yunnan Üniversitesi ve Lozan Üniversitesi’nde profesör ve çalışmanın baş yazarı Dr. Farid Saleh, “Bu bölgenin sedimantolojisi, paleontolojisi ve hatta fosillerin korunması dahil her şey çok yeni; “Bu, Fezouata Biota’nın Dünya’daki geçmiş yaşam anlayışımızı tamamlamadaki önemini daha da vurguluyor.”
Exeter Üniversitesi ve Yunnan Üniversitesi’ndeki görevine devam eden Dr. Xiaoya Ma, şunları ekliyor: “Keşfettiğimiz dev eklembacaklılar şu anda tam olarak tanımlanamasa da bazıları daha önce tanımlanan Fezouata Biota türüne ait olabilir, bazıları ise kesinlikle yeni türler olacaktır. Ancak, daha uzun boylu ve serbest yüzen yaşam tarzları, bu ekosistemlerde benzersiz bir rol oynadıklarını gösteriyor.”
SIĞ DENİZDE YAŞIYORLAR
Fezouata Shale, yaklaşık 470 milyon yıl önce süren ‘Erken Ordovisiyen’ döneminde gerçekleşen evrim sürecini anlamadaki değeri nedeniyle yakın zamanda dünyanın en değerli 100 jeolojik alanından biri olarak kabul edildi. Bu kayaçlarda çıkarılan fosillerin ortasında kabuk gibi mineralize elementler bulunur; Öte yandan bazıları, iç organlar gibi yumuşak parçaların beklenmedik bir şekilde korunmasını sağlayarak, bilim insanlarının Dünya’daki erken dönem hayvan yaşamının anatomisini incelemesine olanak tanır.
Fas’ın Zagora bölgesindeki Fezouata Shale’de keşfedilen hayvanlar, hayvan kümelerini kaplayan ve onları yerinde olağanüstü fosiller olarak koruyan, tekrarlayan fırtına ve dalga aktivitesine sahip sığ bir denizde yaşıyordu. Bununla birlikte, Fezouata Biota’daki ‘nektonik’ (serbest yüzen) hayvanlar çoğunlukla nispeten küçük bir bileşen olarak kalmaktadır.
Yeni araştırma, Zagora bölgesinden birkaç milyon yıl daha genç olan ve dev eklembacaklıların kalıntılarının hakim olduğu tortul katmanlarda korunan Taichoute fosillerinin keşfedilmesine yol açtı. Lozan Üniversitesi, Dr. Romain Vaucher, “İskeletler, su altı toprak kaymaları nedeniyle nispeten daha derin bir deniz ortamına taşındı; bu, iskeletlerin fırtına enkazı tarafından gömüldüğü ve daha sığ ortamlarda korunduğuna dair daha önceki keşiflerle çelişiyor” diyor.
İSKELETLER DENİZ TABANINDAKİ BAŞKA HAYATI BESLER
Lozan Üniversitesi’ndeki görevine devam eden Profesör Allison Daley, şunları ekliyor: “Brakiyopodlar*** gibi bazı eklembacaklı parçaları eklenmiş hayvanlar keşfedildi; “Bu bulgu, bu büyük kabukluların öldükten ve deniz tabanına düştükten sonra, deniz tabanında yaşayan canlı grupları için yiyecek deposu olarak hizmet ettiklerini gösteriyor.”
İlk saha araştırmasına katılma fırsatı bulan Çek Bilimler Akademisi’nden Dr. Lukáš Laibl şunları aktarıyor: “Taichoute, yalnızca büyük nektonik eklembacaklıların baskınlığı nedeniyle önemli değil. Trilobitlere gelince bile Taichoute’de Fezouata Biota’da daha önce hiç görülmemiş yeni türler keşfediliyor.”
Makalenin kıdemli yazarı olan ve son yirmi yıldır Fezouata Biota’yı inceleyen Lyon Üniversitesi’nden D. Bertrand Lefebvre, “Fezouata Biota, hiç beklemediğimiz yeni keşiflerle bizi şaşırtmaya devam ediyor” diyor.
Scientific Reports dergisinde ‘Fezouata Biota’dan Erken Ordovisiyen’e Yeni Fosil Toplulukları’ başlıklı araştırma makalesi yayınlandı.
* Şeyl, silt ve kil büyüklüğündeki ince sediman elementlerinin birleşiminden oluşan, ‘çamurtaşı’ olarak da adlandırılan bir tortul kaya türüdür.
**Biyota, bir bölgede bulunan bitki ve hayvan yaşamıdır.
***Brakiyopodlar çoğunlukla savunmasız yaratıklardır. Dış tehditlere karşı savunmasız olan kabuğu sadece iç gövdeyi kaplar. Çoğu brachiopod, bitki köklerine bağlı olarak deniz tabanında yaşar ve hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları besinlerden veya avlarını kovalama kapasitelerinden yoksundur.
Yepyeni makale Exeter sitesinden alınmıştır. (Çeviri: Tarkan Tufan)
