ABD’de yapılan bir araştırmaya göre spor Takviye edici ürünlerin etkilerinin yüzde 40’ı yalan. Etikette yazan bileşenler eser içeriğinde yer almamaktadır. Araştırma sonuçlarını değerlendiren Farmakoloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Yıl, mutlaka tanınmış, büyük sanayi kuruluşlarının ürettiği eserlerin hekime danışılarak kullanılması gerektiğini söyledi. Rakamların çok önemli olduğuna dikkati çeken Prof. sempatik sistem uyarılır. Tansiyon yükselir, kalp çarpıntısı olur. İştah azalır, uyku problemleri gelişir. Ağır spor yapanlar. Kişiler bu tür takviyeleri kullanırsa kalp krizi ve beyin kanaması geçirebilir” dedi. .
Sağlık kuruluşu Cambridge Health Alliance ve Harvard Medical School, spor takviyelerinin etiketleri, içerikleri ve FDA tarafından yasaklanmış içerikler olup olmadığı konusunda bir araştırma yaptı. 17 Temmuz’da yayınlanan araştırmaya doktor Pieter Cohen ve meslektaşları öncülük etti.
Ekip, piyasadan 63 adet ürün satın alarak 57 adet ürünü belirledikleri kriterlere göre inceledi. Buna göre yüzde 40, yüzde 23’ünün ise etikette yazan bileşenleri içermediği belirlendi. Ürünlerin gerçek miktarının etiketteki miktarın yüzde 0,02 ile yüzde 334’ü arasında değiştiği belirtildi. 57 üründen sadece 6 tanesinin yani yüzde 11’inin etiketteki miktarın yüzde 10’una eşit içerik içerdiği belirlendi.
BULUNAN YASAK ELEMANLAR
57 eserden 7’sinde FDA tarafından yasaklanan en az bir yasa dışı katkı maddesi bulundu. 1 eserde 4 adet yasaklı bileşen olduğu belirlendi. İncelenen tüm çalışmaların etiketinde, takviyenin performans arttırıcı özelliklere sahip olduğu ve beş bitkisel bileşikten birini içerdiği belirtildi.
TEMEL ÜRETİM STANDARTLARINA UYMADIĞI TESPİT EDİLMİŞTİR
Araştırma hakkında yorum yapan Cohen ve meslektaşları makalelerinde şöyle yazıyorlar: “FDA, bu içerik maddelerini veya herhangi bir ek bileşeni piyasaya sürülmeden önce etkinlik veya güvenlik açısından önceden onaylamaz. Bununla birlikte, FDA denetimleri, ek üreticilerin genellikle başarısız olduğunu bulmuştur. Nihai ürünün kimliğini, saflığını veya bileşimini belirlemek gibi temel üretim standartlarına uymak.” sözlerini kullandı.
“KANUNA UYARAK ORGANİZASYONLAR RAHAT HAREKET ETTİ”
Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Okan Yıl, “1994 yılında Amerika’da bir yasa yürürlüğe girdi. Bu yasa ile takviyeler ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) kontrolünden çıktı. ‘İlaç değil gıda takviyesidir’ diye yeni bir etiket hazırlandı.FDA’dan kurtulan kuruluşlar üretime başladı.Tabi işini hakkıyla yapan büyük kuruluşlardan bahsetmiyorum.İsteyenler kolay para devreye girdi.Etiket ve içerik sorunu çıktı.FDA kontrolünden kurtuldukları için kuruluşlar rahatladı.Daha önce izin alınıp üretim yapılıyordu.Şimdi ise tam tersi bir sorun çıkarsa FDA “destekleyici boyutu” sporcuların kullandığı besinler de fazladır. Onlar da yaygın olarak kullanılıyor” dedi.
“ETİKETTE YAZILAN İÇERİK OLMALIDIR”
prof. Dr. aynı formda, tam oranlarda.Üniversiteler piyasadan 57 farklı markanın ürünlerini alıyorlar.Araştırma yaptılar.Etikete baktılar ve bunu yazan protein ve aminoasitlerin eserin içeriğinde olmadığını belirlediler. Bunları ölçen çok gelişmiş cihazlar var.Artefaktın içinde ne olduğunu rahatlıkla tespit edebiliyorsunuz.Bazılarında FDA’nın onaylamadığı ve sakıncalı bulduğu artefaktlar var.Bunlar güçlü aminler.Kişi kullanıyor.Sempatik sistemler bozulduğunda ” uyarılır, tansiyon yükselir, kalp çarpıntısı meydana gelir. İştah azalır, uyku problemleri gelişir. Bazı kişiler ise doktor kontrolünde zayıflamak için kullanıyor” dedi.
“İNSAN OLUŞTURUYORLAR”
Doktora danışmanın şart olduğunu söyleyen Prof. Bazen içeriği etikette yazmıyor ve kişi bilmeden alabiliyor.Kullananların sadece yüzde 10’unda olumsuz etki gelişiyor.Ama o kişiler için bu yüzde 100 demek.İnsanları bir yerde kandırıyorlar çünkü. mesela D vitamini almak istiyorsunuz üzerinde yazıyor ama içinde öyle bir şey yok” dedi.
“BÜYÜK ENDÜSTRİ KURUMLARININ ÜRÜNLERİNİ TERCİH EDİN” Uzakdoğu’da üretilen işlerden kaçınılması gerektiğini belirten Prof. Ayrıca çok sakıncalı çünkü bir şeyi standardize etmeniz gerekiyor.Bitkiden ekstrakt eklediğinizde neyi ne kadar koymanız gerektiğini bilmeniz gerekiyor.Besin takviyelerinde etken maddeye bakmak zorundasınız.En büyük sorun da bu. .İnsanlar futbol oynuyor, kalp krizi geçiriyor ve ölüyor.Spor yardımcılarını kullanmadan önce doktora gitmelisiniz.Satın alacağınız eserleri doktora gösterin.Yine de araştırmalara göre artık etiketlere güvenemiyoruz. Tanınmış ve büyük sanayi kuruluşlarının eserlerini kullanmaya dikkat edin. uzak durun” dedi.
Araştırmanın sonuçları JAWA Network Open dergisinde yayınlandı.
